Powered By Blogger

piątek, 19 sierpnia 2011

Starożytni Egipcjanie

Starożytni Egipcjanie to wymarły lud pochodzenia afroazjatyckiego. Żyli wzdłuż Nilu na północ od I katarakty. Stworzyli jedną z najstarszych cywilizacji na świecie. Posługiwali się językiem egipskim.
     Prowadzili osiadły tryb życia. Ich życie było całkowicie zależne od Nilu. Tylko jego coroczne wylewy umożliwiały wystarczające duże zbiory upraw, gdyż użyźniały glebę. Rzeka ta też służyła jako wygodny środek transportu. Do transportu dużych ilości towarów używano łodzi. Z czasem zaczęto budować kanały, by zwiększyć powierzchnię wylewania Nilu. Ludzie zaczęli budować pierwsze miasta, gdzie znajdowały się świątynie lokalnych bóstw oraz magazyny na zboże na wypadek suszy.
   
    Początkowo wierzono w różne lokalne bóstwa. Z czasem powstawały miasta, które utrzymywały ze sobą bliskie kontakty. W końcu cały Egipt został zjednoczony. Spowodowało to powolne łączenie się wierzeń w jedną religię egipską. Panteon liczył ok. 800 bóstw, w większości lokalnych. Część bogów powstała z kilku lokalnych. Najważniejsi to:

  • Ra - bóg słońca i stworzenia
  • Szu - bóg powietrza
  • Tefnut - bogini wilgoci i podziemi
  • Geb - bóg będący uosobieniem ziemi
  • Nut - bogini będąca uosobieniem nieba
  • Ozyrys - bóg śmierci i płodności, oraz sędzia umarłych
  • Set - bóg pustyni, ciemności i burz; z czasem wcielenie wszelkiego zła
  • Neftyda - bogini śmierci
  • Izyda - bogini płodności i opiekunka życia
  • Anubis - bóg zmarłych, strażnik cmentarzy, patron mumifikacji
  • Horus - bóg nieba i opiekun faraonów.
Ku czci bogom stawiano olbrzymie świątynie, którymi opiekowali się kapłani. Poza ośrodkami kultu były one też ośrodkiem wiedzy i nauki. Dzięki swej wiedzy na temat przyrody i astronomii, kapłani byli wstanie przewidzieć wylewy Nilu. Dlatego kierowali pracami budowlanymi i nawadniającymi. 
   Dla ułatwienia stworzyli kalendarz, oparty zarówno na ruchu obiegowym Ziemi wokół Słońca, jak i na fazach Księżyca. Podzielili rok na 3 pory roku:
  1. achet - pora wylewów Nilu; trwał od 19 VII do 15 XI
  2. peret - pora cofania się wody (pora kiełkowania i wzrostu); trwał od 16 XI do 15 III
  3. szemu - pora sucha (pora zbioru); trwał od 16 III do 13 VII
Każda pora roku miała po 4 miesiące, każdy po 30 dni. Ponadto były tzw. epagomenai, czyli dni narodzin: 
  1. Ozyrysa (14 VII)
  2. Horusa (15 VII)
  3. Seta (16 VII)
  4. Izydy (17 VII)
  5. Neftydy (18 VII).
nechaha, nemes i heka
    Władzę w Egipcie sprawowali królowie, zwani faraonami. Uważani byli za ziemskie wcielenie Horusa, a później też synów Re, a więc zarazem sami byli uważani za bogów. Gwarantowało to mu posłuch wśród poddanych i dawało nieograniczoną władzę. W czasie koronacji przyjmował drugie imię, które było manifestem programowym. Pełny zestaw imion noszonych przez władców zawiera tzw. "Królewski Protokół".  Faraon, prócz funkcji króla, pełnił funkcję kapłana, sędziego, wodza naczelnego i budowniczego świątyń. Władzę sprawował za pomocą swoich urzędników. Najwyższym urzędnikiem był wezyr. Egipt podzielono na prowincje (nomy).
pszent
     Symbolem władce Górnego Egiptu była hedżet (wysoka biała korona), a Dolnego Egiptu - deszeret (niska czerwona korona). Po zjednoczeniu Egiptu władcy nosili pszent (podwójną koronę). Głowę faraona zdobiła jeszcze chusta nemes, a w dłoniach trzymał pasterską laskę heka i bicz nechaha.
     Egipcjanie wierzyli w życie pozagrobowe. Uważali, że nawet po śmierci dusza jest związana z ciałem. Ważne było więc by ciało się nie rozłożyło, bo oznaczało to śmierć duszy. Dlatego ludzi chowano na pustyni, gdzie brak było wilgoci. W grobach zostawiano też sprzęty codziennego użytku oraz pokarm. Faraonów dodatkowo jeszcze mumifikowano. Przy pogrzebie odprawiano magiczne obrzędy, zapisane w tzw. "Księdze Umarłych".
     W latach 3300-3000 p.n.e. w Egipcie rozpowszechniło się pismo hieroglificzne. Znaki mogły oznaczać cały wyraz, jak i tylko spółgłoski (samogłoski zawsze były pomijane). Hieroglify miały postać uproszczonych rysunków. Pochodziły one bezpośrednio od ceramicznych motywów zdobniczych z okresu predynastycznego. Pierwsze hieroglify występowały na tablicowych płaskorzeźbach. Dopiero w III tysiącleciu p.n.e. zaczęto używać do pisania papirusu (wyrabiany z włókien rośliny cibory papirusowej (Cyperus papyrus)). Pisaniem zajmowali się skrybowie. Byli oni zatrudniani przez administrację państwową, kapłanów, czy armię.
     


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz